Cá đuối Manta là loài cá đuối lớn nhất trên thế giới, chúng rất thông minh và đang nằm trong nhóm có nguy cơ bị đe dọa cao.
Cá đuối Manta sống ở đâu?
Chúng sống ở các vùng biển nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới trên toàn cầu. “Manta” có nghĩa là tấm chăn hoặc áo choàng trong tiếng Tây Ban Nha, mô tả hình dạng cơ thể lớn, phẳng, hình dạng giống 1 viên kim cương của loài vật này. Chúng được đặc trưng bởi vây ngực hình tam giác. Cá đuối Manta có hai vây hình sừng nhô ra phía trước đầu, điều này còn khiến chúng có biệt danh là “cá quỷ”.
Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học cho rằng chỉ có một loài cá đuối. Vào năm 2008, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thực sự có hai loài khác biệt, đó là:
- Cá đuối rạn san hô, có xu hướng sống dọc theo bờ biển ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương
- Cá đuối khổng lồ sống ở tất cả các đại dương lớn trên thế giới, sống ở hầu hết các đại dương.
Trong khi cá đuối rạn san hô nhỏ hơn có sải cánh ấn tượng, rộng trung bình khoảng 3,3m, thì cá đuối khổng lồ ở đại dương – loài cá đuối lớn nhất – có thể có sải cánh dài tới 8,8m.
Cá đuối Manta ăn gì?
Cả hai loài cá đuối đều là động vật ăn lọc. Chúng bơi với miệng mở to, hút các động vật phù du và nhuyễn thể, chúng sàng lọc qua các hàng cào nhỏ trên miệng gọi là đĩa mang. Chúng sử dụng các kỹ thuật sáng tạo khi ăn, thường thực hiện các động tác lộn nhào lặp đi lặp lại để ở tại một điểm duy nhất có nhiều nhuyễn thể, miệng há ra, để tạo ra hiệu ứng lốc xoáy, bẫy thức ăn theo hình xoắn ốc.
Cá đuối Manta sống đơn lẻ hoặc thành từng nhóm nhỏ, thường tụ tập lại để kiếm ăn. Chúng được coi là những kẻ săn mồi và săn mồi sâu dưới đáy biển.
Cá đuối Manta thường xuyên ghé thăm các trạm làm sạch — các điểm trên rạn san hô nơi các sinh vật nhỏ hơn đi làm sạch các loài động vật biển — nơi chúng ở yên trong vài phút trong khi các con cá dọn dẹp loại bỏ ký sinh trùng và da chết. Điều này được lặp đi lặp lại.
Cá đuối Manta rất thông minh
Cá đuối có tỷ lệ kích thước não lớn nhất so với bất kỳ loài cá máu lạnh nào. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cá đuối Manta có thể nhận ra mình trong gương, một dấu hiệu cho thấy khả năng nhận thức cao, cũng được thể hiện bởi cá heo, động vật linh trưởng và voi.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cá đuối có thể tạo ra bản đồ tinh thần về môi trường của chúng, thông qua các tín hiệu về mùi và thị giác, cho thấy trí nhớ dài hạn rất phát triển.
Sinh sản của cá đuối Manta
Cá đuối cái đạt độ tuổi thành thục sinh dục vào khoảng 8 đến 10 tuổi và có xu hướng sinh con vài năm một lần, thường là một con hoặc đôi khi là hai con.
Thời gian mang thai kéo dài khoảng 12 đến 13 tháng. Những con cá đuối con trông giống như phiên bản nhỏ hơn của cá đuối trưởng thành khi được sinh ra và có thể ngay lập tức sống sót mà không cần sự chăm sóc của cha mẹ.
Cá đuối Manta có thể sống trong 50 năm.
Các mối đe dọa của cá đuối Manta
Cả hai loài phụ của cá đuối đều được IUCN phân loại là dễ bị tổn thương. Mối đe dọa lớn nhất của họ là đánh bắt quá mức. Bởi vì chúng sống lâu và sinh sản chậm. Cá đuối Manta được đánh bắt để lấy thịt. Đối với nhu cầu về y học Trung Quốc, họ được cho là có thể giúp làm mọi thứ từ tăng cường lưu thông máu đến chữa bệnh thủy đậu, mặc dù thiếu bằng chứng khoa học. Chúng cũng được một số người coi là một món ăn ngon. Hàng nghìn con cá đuối bị giết mỗi năm.
Kể từ năm 2011, cá đuối đã được bảo vệ ở các vùng biển quốc tế bởi Công ước về các loài di cư, một hiệp ước quốc tế bảo vệ các loài động vật hoang dã di cư. Ngoài ra, một số quốc gia bao gồm Ecuador, Peru, Mexico, Philippines và New Zealand đã có lệnh cấm đánh bắt loài cá này.
Xem thêm: Cá đuối quỷ sống ở đâu? Ăn gì, sinh sản và tình trạng bảo tồn
Năm 2014, Indonesia, nơi có nghề đánh bắt cá đuối lớn nhất thế giới, đã cấm đánh bắt và buôn bán sinh vật này, chỉ ra một lý do sinh lợi hơn nhiều để giữ chúng sống sót ví dụ như du lịch. Một nghiên cứu ước tính rằng bơi theo cá đuối tạo ra nhiều doanh thu cho các nền kinh tế địa phương đến mức một con cá đuối Manta duy nhất ở một điểm nóng du lịch có thể tạo ra tới một triệu đô la trong suốt thời gian tồn tại của nó.
