Bò Gyr hay bò Gir là giống bò Zebu Ấn Độ có nguồn gốc từ Gujarat. Các tên khác bao gồm Boda, Desan, Gujarat, Kathiawari, Solti và Surti. Những con gia súc này đã được xuất khẩu sang Brazil từ đầu thế kỷ 20, với số lượng khoảng 5 triệu con. Việc chăn nuôi từ những năm 1960 đã dẫn đến sự phát triển của các giống bò sữa (Gir Leiteiro) và bò thịt riêng biệt.
Bò Gyr phân bố ở đâu?
Bò Gyr cũng đã được sử dụng tại địa phương để cải thiện các giống bò khác như Red Cindy và Sahiwal. Chúng cũng là một trong những giống được sử dụng trong quá trình phát triển giống bò Brahman ở Bắc Mỹ. Bò Gyr thường được sử dụng ở Brazil và các nước Nam Mỹ khác như giống Boss Indicus vì nó có khả năng chịu nhiệt và các bệnh nhiệt đới. Giống bò này nổi tiếng về chất lượng sản xuất sữa và thường được lai với bò Friesian để tạo ra giống Girolando.
Đặc điểm của bò Gyr
Bò Gyr có hình dáng đặc biệt, điển hình là trán tròn, hình vòm, tai dài cụp xuống và sừng xoắn ốc. Chúng thường có đốm từ đỏ đến vàng và trắng. Bò Gyr có nguồn gốc từ bang Gujarat phía tây Ấn Độ, sau đó lan sang các bang lân cận Maharashtra và Rajasthan. Một con bò có cân nặng trung bình là 385 kg và cao 130 cm. Con bò đực có trọng lượng trung bình 545 kg và cao 140 cm. Bê nặng khoảng 20 kg khi mới sinh. Đàn bò cái của Ấn Độ năm 2000 là khoảng 917.000 con, chiếm 37% trong tổng số 2,5 triệu con gia súc ở Saurashtra, Gujarat. Số lượng bò gyr ở Brazil năm 2010 ước tính khoảng 5 triệu con.
Sản lượng sữa trung bình của bò Gyr là 1590 kg mỗi lần sinh con, với kỷ lục là 3182 kg với tỷ lệ chất béo 4,5% ở Ấn Độ. Ở Brazil, mức trung bình cao hơn nhiều ở mức 3500 kg, với kỷ lục thế giới là 17.182 kg của con bò Profana de Brasília. Hàng ngày, những con bò này sản xuất 50 lít sữa.
Những con gia súc này được nuôi chủ yếu cho mục đích lấy sữa và ít có ích trong sản xuất thịt.
Bò Gyr trong văn hóa của người Ấn Độ
Những tín đồ của đạo Hindu ở Ấn Độ, nếu bạn uống một cốc nước tiểu ấm của bò Gyr cái chưa giao phối trước bình mình có thể chữa được những bệnh hiểm nghèo như: Ung thư, tiểu đường… thậm chí cả hói đầu.
Người dân Ấn Độ, và đặc biệt là người theo đạo Hindu sùng bái bò như một loài vật linh thiêng mang đến cho họ sự thịnh vượng. Tập tục uống nước tiểu bò là một trong những tập quán truyền thống ở Ấn Độ. Họ tin rằng, nước tiểu bò cùng với nước sông Hằng là 2 thứ nước tinh khiết nhất trên thế giới.
Thậm chí, nước tiểu của bò Gyr còn xuất hiện trong cả kinh thánh của người Hindu cổ đại. Họ coi đây là nước thánh, là một món quà thiêng liêng và ai ai cũng tin tưởng về loại thánh dược này. Các tín đồ Hindu ở Ấn Độ sẽ tập trung tại các trang trại vào mỗi buổi sáng để chờ hứng nước tiểu bò Gyr.
Sữa của bò Gyr
Sữa bò Gyr rất giàu dinh dưỡng. Loại sữa này rất giàu vitamin, protein, khoáng chất, axit amin, phốt pho, glucose, cerebroside, strontyne và carotene. Nó cũng có axit linoleic liên hợp (CLA), đây là một loại axit quan trọng giúp giảm cholesterol xấu và do đó cải thiện sức khỏe tổng thể của tim.
Có rất nhiều lợi ích khi uống sữa bò Gyr. Dưới đây là một số lợi ích quan trọng của sữa bò Gir:
- Axit amin : Sữa bò Gir thuộc loại sữa A2 chứa các axit amin giúp chống lại các bệnh như béo phì, đau khớp, hen suyễn và các vấn đề về tâm thần.
- Chất béo omega: Axit béo Omega có trong sữa bò Gir giúp điều hòa chức năng mạch máu.
- Axit béo: Axit béo thúc đẩy thể lực và sức sống.
- Giàu canxi: Canxi trong sữa bò Gyr rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của xương. Canxi hỗ trợ giảm các triệu chứng PMS trong chu kỳ kinh nguyệt và cũng ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Nó cũng hữu ích trong việc ngăn ngừa bệnh gút, một loại viêm khớp.
- Phòng chống ung thư: Sữa bò Gyr bảo vệ tế bào ruột kết khỏi các hóa chất gây ung thư.
- Oxy hóa chất béo: Sữa bò Gyr thúc đẩy quá trình oxy hóa chất béo đồng thời điều hòa bài tiết hormone tuyến cận giáp. Điều này góp phần vào sức khỏe của xương.
- Ngăn ngừa thiếu máu: Giàu vitamin B2 và B12, hỗ trợ sản xuất hồng cầu. Điều này hỗ trợ trong việc ngăn ngừa thiếu máu và sản xuất các tế bào thần kinh. Ngoài ra, vitamin B12 giúp tế bào sử dụng carbohydrate protein.
- Giàu vitamin A: Vitamin A trong sữa bò Gyr thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của các mô niêm mạc và biểu mô. Viêm khớp dạng thấp do cảm lạnh là do thiếu vitamin A.
- Chức năng của tim: Kali được tìm thấy trong sữa bò Gyr, thúc đẩy chức năng tim thích hợp, dẫn truyền thần kinh và co cơ. Nó cũng bảo vệ chống nhiễm trùng tai và các bệnh khác.
- Sữa bò Gir giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận.
- Giảm độ axit: Sữa bò Gyr hỗ trợ giảm axit.
- Điều hòa cholesterol: Sữa bò Gyr giúp kiểm soát cholesterol trong huyết thanh.
