Đười ươi Borneo là một loài động vật linh trưởng lớn được tìm thấy sống trong rừng nhiệt đới ẩm ướt của đảo Borneo. Còn được gọi là loài khỉ đỏ, đười ươi Borneo là loài khỉ linh trưởng lớn thứ hai trên thế giới (sau khỉ đột) và là động vật sống trên cây lớn nhất trên hành tinh. Mặc dù đười ươi Borneo có quan hệ gần gũi với các loài khỉ đột lớn được tìm thấy ở châu Phi, nhưng chúng khác biệt nhiều về hành vi, với sự khác biệt lớn nhất là đười ươi Borneo thường sống đơn độc một mình trong khi các loài khỉ đột khác thường có cuộc sống xã hội phức tạp.
Đười ươi Borneo là con gì?
- Giới: Động vật
- Ngành: Động vật có dây sống
- Lớp học: Động vật có vú
- Bộ: Linh trưởng
- Họ: Người
- Chi: Đười ươi
- Tên khoa học: Pongo pygmaeus
- Thức ăn: Trái Cây, Vỏ Cây, Côn Trùng
- Màu sắc: Màu nâu, xám, đỏ, đen, da cam
- Tốc độ tối đa: 4,3 km/giờ
- Tuổi thọ: 30 – 40 năm
- Cân nặng: 30kg – 90kg
- Chiều cao: 1,25m – 1,5m
Nghiên cứu di truyền đã cho chúng ta thấy rằng có ba loài đười ươi, bao gồm đười ươi Borneo, đười ươi Sumatra và đười ươi Tapanuli, loài này nhỏ hơn một chút và có xu hướng xã hội hơn so với người anh em lớn hơn của chúng. Có ba phân loài khác nhau của đười ươi Borneo, chúng tương tự về diện mạo nhưng khác nhau về vị trí sống trên đảo. Chúng là đười ươi Borneo tây bắc, đười ươi Borneo trung tâm và đười ươi Borneo đông bắc.
Hình dáng của đười ươi Berneo
Đười ươi Borneo có bộ lông với các mảng màu đỏ hoặc cam với da màu xám sần sùi ở một số chỗ. Bởi vì chúng sống trên cây nên đười ươi Borneo có nhiều đặc điểm thích nghi giúp chúng khi ở trên các tán cây, bao gồm cả việc chân có khả năng bám chặt như tay và cánh tay có thể mở ra đến hai mét và thực tế là dài hơn chân 30%.
Khuôn mặt của đười ươi Borneo không có lông và có màu xám hoặc đen – màu da của chúng. Các con đực trưởng thành cũng phát triển túi má chứa mỡ dưới da cùng với túi họng có khả năng tạo ra âm thanh vang vọng khắp rừng. Cả con đực và con cái đều có cấu tạo bàn chân và tay đặc biệt khéo léo để bóc vỏ và ăn trái cây, răng to và bẹt giúp chúng nghiền nhuyễn các hạt cứng và vỏ cây.
Đười ươi Berneo sống ở đâu?
Đười ươi Borneo được tìm thấy trên đảo Borneo, nơi chúng sinh sống trong các khu rừng mưa nhiệt đới nguyên sinh, chủ yếu ở vùng thấp và các thung lũng. Mặc dù chúng có thể được tìm thấy ở độ cao lên đến 1.500 mét, nhưng chúng thường ưa thích những dốc đồi phì nhiêu hơn do có nguồn thức ăn dồi dào và đa dạng hơn.
Mặc dù đười ươi Borneo (và cũng như đười ươi Sumatra) trước đây đã phổ biến khắp Đông Nam Á, nhưng ngày nay chúng bị giới hạn trên hai hòn đảo mà chúng được đặt tên theo. Chúng rất dễ bị tổn thương trong môi trường sống tự nhiên do quá trình khai thác gỗ và cháy rừng đã phá hủy nhiều khu vực sinh sống của chúng.
Do việc đười ươi Borneo trải qua phần lớn cuộc đời của mình trên cây, chúng phụ thuộc vào những rừng mưa nhiệt đới để sống sót, và với một số môi trường sống tự nhiên còn lại, chúng bị ép vào những khu vực nhỏ hơn và cô lập hơn, xa khỏi sự tác động của con người ngày càng tăng.
Tập tính hành vi của đười ươi Berneo
Khác với các loài khỉ lớn khác, đười ươi Borneo chủ yếu sống đơn độc một mình với ngoại lệ của các cặp mẹ con và nhóm các cá thể tập trung xung quanh những cây có nhiều trái cây. Chúng dành nhiều thời gian trong ngày để ngồi ăn trên cây trước khi xây dựng tổ bằng cách gập các cành lá lại, nơi chúng ngủ vào ban đêm.
Đười ươi Borneo di chuyển chậm chạp qua những khu rừng nhiệt đới và vì chúng quá nặng để nhảy, nên chúng phải dựa vào những cành cây đong đưa qua lại cho đến khi chúng đủ gần để nắm lấy cành cây kế tiếp. Mặc dù chỉ đi được 0,8 km mỗi ngày, lãnh thổ của đười ươi Borneo có thể chiếm một phạm vi rộng lớn, trong đó các con đực có quyền sinh sản với bất kỳ con cái nào bước vào vùng của chúng, đánh dấu sự hiện diện của mình với những tiếng kêu vang vọng qua khắp cả khu rừng.
Âm thanh mà đười ươi Borneo đực phát ra để đánh dấu lãnh thổ của mình đến từ túi họng của chúng, có thể vang xa hơn 1,6 km khắp khu rừng, không chỉ để thu hút các con cái mà còn để đe dọa các con đực khác.
Đười ươi Borneo là một loài độc đáo trong số các loài khỉ lớn vì lối sống ở trên cây của chúng đã khiến cho chân tay của chúng có khả năng di chuyển linh hoạt hơn các loài khác, giúp chúng di chuyển qua các nhánh cây khó khăn dễ dàng hơn. Tuy nhiên, giống như các loài khỉ lớn khác, đười ươi Borneo cũng có thể sử dụng công cụ hỗ trợ trong cuộc sống hàng ngày.
Có vẻ như các kỹ năng này phụ thuộc vào nơi mỗi cá thể sống, và chúng được truyền từ mẹ sang con với các cây gậy được sử dụng để lấy mối và mật ong và thậm chí cả các lá lớn được sử dụng như một dạng ô để giữ cho đười ươi Borneo không bị ướt.
Tập tính sinh sản của đười ươi Berneo
Đười ươi Borneo được biết đến là có thể sinh sản quanh năm, tuy nhiên chúng không thể sinh sản cho đến khi gần như đạt đến 15 tuổi. Sau một thời gian mang thai kéo dài đến 9 tháng, con cái sẽ sinh ra một con non và bám chặt vào mẹ, hoàn toàn phụ thuộc vào mẹ trong khoảng thời gian lên đến 10 năm.
Mặc dù các con đười ươi Borneo non đã được tách khỏi mẹ của chúng khi chúng đã được khoảng 3 tuổi, chúng vẫn tiếp tục đi theo mẹ của chúng để học hỏi về cách ăn và nơi tìm kiếm thức ăn cũng như tìm kiếm sự an toàn.
Cuối cùng, khi đủ 8 tuổi, chúng sẽ rời xa mẹ để thiết lập lãnh thổ của riêng mình. Các con đực có thể đi lang thang trong rừng trong một thời gian dài trước khi tìm được lãnh thổ của riêng mình, trong khi các con cái thường ở gần mẹ. Đười ươi Borneo thường sống lên đến 35 năm trong tự nhiên nhưng có thể đạt đến gần gấp đôi tuổi đời đó trong môi trường nuôi nhốt.
Đười ươi Berneo ăn gì?
Được gọi là động vật ăn tạp, đười ươi Borneo thực tế ăn được cả thực vật và động vật. Tuy nhiên, chúng thích ăn trái cây, chiếm khoảng 60% chế độ ăn của chúng, bao gồm nhiều loại trái chín và chưa chín như xoài, sầu riêng, sung và vải.
Tại vùng nhiệt đới, các loại cây khác nhau cho trái vào các thời điểm khác nhau trong năm, do đó đười ươi Borneo phải ghi nhớ vị trí cây trái và thời điểm chín. Để bổ sung chế độ ăn của mình, đười ươi Borneo cũng ăn nhiều loại thực vật khác nhau, bao gồm các mầm non, lá và động vật nhỏ như côn trùng, trứng và thú nhỏ như thằn lằn.
Mặc dù ở những khu vực có nguồn thực phẩm phong phú và dồi dào, đười ươi Borneo có thể tập trung lại để ăn nhưng một trong những lý do tại sao chúng lại sống đơn độc là nếu chúng sống chung với nhau trong một khu vực thì sẽ không đủ thực phẩm cho tất cả chúng.
Tình trạng bảo tồn đười ươi Berneo
Hiện nay, đười ươi Borneo được IUCN xếp loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ nghiêm trọng ở môi trường tự nhiên của nó, có nghĩa là chúng có nguy cơ tuyệt chủng trong tương lai gần. Số lượng của chúng đã giảm đến 92% trong 100 năm qua và nếu tình trạng tiếp tục như hiện tại, sẽ không lâu nữa chúng sẽ biến mất hoàn toàn khỏi tự nhiên.
Các chương trình phục hồi số lượng đười ươi trên khắp đảo Berneo và cho đến nay, chúng có vẻ đạt được một số thành công tương đối, nhưng với việc phá rừng ngay cả trong các khu bảo tồn để lấy gỗ và để lấy đất làm đường, số lượng đười ươi Berneo được dự đoán là sẽ tiếp tục giảm.
