Bọ sát thủ là một họ động vật có hơn 7.000 loài. Tên gọi của chúng bắt nguồn từ hành vi săn mồi rất hung hãn và lén lút. Mặc dù chúng có khả năng cắn đau, nhưng hầu hết các loài đều có lợi cho con người, vì chúng tiêu diệt sâu bệnh hại cho cây trồng, nhưng một vài loài hút máu và tấn công con người.
Đặc điểm của bọ sát thủ
- Giới: Động vật
- Ngành: Động vật chân đốt
- Lớp: Côn trùng
- Bộ: Cánh nửa
- Họ: Reduviidae
- Chi: Reduvius
- Tên khoa học: Reduviidae
- Con mồi: Côn trùng hoặc máu
- Số loài: 7000
- Màu sắc: Màu nâu, đỏ, đen, xanh lá, cam
- Cân nặng: 1-10 mg
Hình dạng của bọ sát thủ
Bọ sát thủ có nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau, làm cho việc nhận diện chúng trở nên khó khăn, nhưng hầu hết các loài đều có cơ thể dài, phẳng, có cặp cánh và đôi chân mảnh mai, được tách ra khỏi đầu bởi một cổ rất hẹp. Chiếc miệng cong (còn được gọi là sừng dài) để vừa vào khe giữa đôi chân trước. Một số loài có màu sắc rực rỡ, bao gồm đỏ, cam và xanh lá, nhưng nhiều loài khác lại có màu đen hoặc xám. Chúng có kích thước dao động rất lớn, từ 0,5 đến 4 cm. Loài lớn nhất ở Bắc Mỹ là bọ bánh xe, được đặt tên theo những rãnh giống như răng cưa trên thân.
Nhộng của bọ sát thủ cơ bản giống như con trưởng thành không có cánh. Nhộng này sẽ ngày càng lớn hơn sau mỗi lần lột xác, còn được gọi là instar. Sau một số lần lột xác nhất định, chúng sẽ đạt đến giai đoạn trưởng thành. Sự giống nhau này giữa nhộng và con bọ trưởng thành sẽ giúp cho việc nhận diện chúng dễ dàng hơn.
Bọ sát thủ sống ở đâu?
Bọ sát thủ phân bố khắp nơi trên thế giới, trừ những vùng khí hậu cực đoan nhất. Địa điểm chúng thường xuất hiện bao gồm các cánh đồng, khu vườn và đồng cỏ nơi có sự hiện diện của côn trùng khác. Một số loài được thích nghi với ,môi trường sống trên cây hoặc các khu vực cụ thể. Ví dụ, bọ sát thủ Milkweed có xu hướng thích cây milkweed, nơi chúng tìm thấy con mồi của mình.
Bọ sát thủ được chia thành hai loại khác nhau: Kẻ săn mồi phục kích và ký sinh trùng hút máu. Loại côn trùng đầu tiên, đại diện cho số lượng loài lớn nhất, sẽ đâm chích mồi với mỏ và hút chất lỏng trong cơ thể. Loại còn lại, ít hơn rất nhiều, bao gồm bọ hút môi, có thể cắn người trong khi họ ngủ tại vùng gần môi và mắt.
Bọ sát thủ ăn thịt có một chế độ ăn uống đa dạng với nhiều loại côn trùng khác nhau, bao gồm trứng, ấu trùng và giai đoạn trưởng thành của chúng.
Ruồi, họ rầy lá, cuốn chiếu và kiến là những con mồi phổ biến nhất của chúng. Do các hóa chất tiêu hóa trong nước miếng của chúng, có thể phân hủy mô, cho phép chúng ăn các loài côn trùng lớn hơn chúng rất nhiều. Một số loài có khả năng phủ lên chân của chúng một chất nhựa dính từ thực vật và bắt được các loài côn trùng như ong từ không khí. Loài khác sẽ kéo dây trên mạng nhện để bắt con côn trùng bị mắc kẹt; điều này sẽ thu hút nhện để bọ sát thủ ăn.
Một loài bọ sát thủ chân lông có một cơ quan đặc biệt trên bụng tạo ra một chất để thu hút và làm tê liệt kiến. Bọ sát thủ rầy lá cũng bài tiết một chất lỏng dính từ cơ thể của chúng. Tuy nhiên, khác với các loài ăn thịt, bọ sát thủ hút máu có thể hút máu của bất kỳ động vật có xương sống lớn nào, bao gồm con người. Giống như muỗi, chúng được coi là một vật truyền truyền của các bệnh nguy hiểm.
Các loại bọ sát thủ trên thế giới
Mặc dù có hàng ngàn loài bọ sát thủ trên thế giới, nhưng chỉ có một số ít trong số chúng:
- Bọ xít hút máu – Triatominae – Những con bọ nhỏ này thường hút máu của động vật có xương sống. Trong khi một số loài có thể được tìm thấy ở châu Á và châu Phi, hầu hết chúng được tìm thấy ở châu Mỹ.
- Bọ sát thủ xanh nhạt – Zelus luridus – Nổi tiếng với màu xanh rực rỡ đặc trưng và cặp gai lớn trên phần đầu, bọ sát thủ này săn bắt và thậm chí tấn công bẫy kẻ thù khác. Hầu hết các loài có thể được tìm thấy ở Bắc Mỹ.
- Sát thủ đeo mặt nạ – Reduvius personatus – Đây là những kẻ săn mồi và được đặt tên theo sự thường xuyên “ngụy trang” của chúng bằng bụi để lẩn trốn. Chúng có thể bị nhầm với bọ chích vì chúng có vẻ giống nhau. Trước đây, chúng chỉ được tìm thấy ở châu Âu, nhưng giờ đây chúng đã lan sang Bắc Mỹ.
- Bọ phục kích – Phymatinae – Nhóm bọ sát thủ này được đặt tên theo cách thức và công cụ để tiêu diệt kẻ thù lớn hơn. Chúng có thể sử dụng môi trường xung quanh để “ngụy trang” để tấn công bất ngờ, chân trước khỏe mạnh của chúng đủ khả năng đánh bại kẻ thù lớn hơn. Chúng có thể được tìm thấy trên toàn thế giới ngoại trừ Úc và New Zealand.
- Bọ chân chỉ – Emesinae – Những con bọ này có thân hình mảnh mai và chân trước giống như chim ưng và chân còn lại rất mảnh mai. Chúng là những kẻ săn mồi có khả năng, có thể đậu trên cây và tiếp cận từ những nơi không ngờ tới. Chúng thường được tìm thấy ở vùng nhiệt đới.
- Bọ sát thủ chân lông – Holoptilinae – Chúng được đặt tên theo những cái chân đầy lông, nhưng chúng cũng được gọi với cái tên khác là “kiến sói” vì chúng thường ăn kiến.
Bị bọ sát thủ cắn có sao không?
Hầu hết các loại bọ sát thủ không đáng lo ngại. Ngoài việc cắn người để tự vệ gây đau và sưng, chúng thường không gây phiền hà cho con người. Tuy nhiên, các loại bọ sát thủ hút máu thì gây nhiều vấn đề hơn. Bọ sát thủ hút máu được coi là mối đe dọa đặc biệt tại Hoa Kỳ. Chúng có thể được tìm thấy khắp nơi trong nhà, bao gồm khe hở, lỗ trong tường, đồ đạc, và đệm.
Việc làm sạch các khu vực này và đóng kín các khe hở có thể vào từ bên ngoài là rất quan trọng để ngăn chúng xuất hiện. Một trong những cách tốt nhất để loại bỏ chúng là sử dụng thuốc chống côn trùng.
Nếu bạn bị cắn bởi bất kỳ loại bọ sát thủ nào, không chỉ là bọ sát thủ hút máu, bạn nên rửa vết thương bằng xà phòng kháng khuẩn và thoa kem hoặc đặt băng giảm đau. Điều này sẽ giúp giảm đau và ngăn ngừa nhiễm trùng có thể xảy ra. Tuy nhiên, trừ khi bạn phát hiện tình trạng nhiễm trùng, không cần thiết phải điều trị y tế.
